Oynak ÜFE kiracıyı vuracak
Oynak ÜFE kiracıyı vuracak.Borçlar Kanunu'nda konut kirası artışları ÜFE'ye endekslenirken, enflasyonun eksi çıkması durumunda kira artırılacak mı, indirilecek mi, yoksa değiştirilmeyecek mi belirsiz hale geldi.
Borçlar Kanunu'nun, 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmesiyle bundan böyle konut kiralarında artış, kira artırımının yapılacağı ay itibariyle son 12 ayda Üretici Fiyat Endeksinde (ÜFE) yaşanacak artışa göre belirlenecek. Enflasyonun son 12 aylık dönemde negatif çıktığı aylarda artışın nasıl yapılacağına ilişkin yasada herhangi bir hüküm konulmaması belirsizlik ortaya çıkardı.
Türk Borçlar Kanununun 344. maddesine göre, bundan böyle konut kiralarında artış, bir önceki kirayılındaki ÜFE'de meydana gelen artışı geçemeyecek.
Örneğin 1 Haziran 2011 tarihinde kiralanmış bulunan bir konutun 2012 yılında kira artışı yapılırken Haziran 2012 tarihinden geriye doğru son 12 aylık ÜFE artışı dikkate alınacak. Bu da Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) ÜFE'de "Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim" verilerine göre yüzde 6.44 artış yapılacağı anlamına geliyor.
Enflasyonda yıl içerisinde yaşanan aşırı oynaklık ise kiracıların işini büyük ölçüde şansa bırakıyor. Örneğin,kira artış dönemi Mayıs ayına denk gelmiş olsaydı, aynı ev için yüzde 8.06, Ocak ayına denk gelmiş olsaydı bu kez de yüzde 11.13 oranında artış yapılacaktı.
Geçmiş yıllarda enflasyonda kaydedilen oynaklık ise çok daha büyük farklar yaratıyordu.
Örneğin bu yasa hükmü 2005 yılında geçerli olsaydı kira artış dönemi Mart ayına denk gelenler yüzde 11.33, Kasım ayına denk gelenler ise yüzde 1.6 oranında artış yapacaktı. Bu da yedi kat fark anlamına geliyordu.
ENFLASYON EKSİ ÇIKARSA NE OLACAK?
Yasada, enflasyonun negatif, yani bir önceki yılın aynı ayına göre ekside çıktığı aylarda ne olacağı hususunda ise herhangi bir hüküm bulunmuyor.
Örneğin 2009 yılının Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında enflasyon, bir önceki yılın aynı ayına göre -0.35 ile -3.75 arasında çıktı. Kira yenileme dönemi bu aylara denk gelmiş olsaydı, kira artışının nasıl yapılacağı konusunda belirsizlik yaşanacaktı.
Kamuya ait gayrimenkullerde kira artışlarını bir süredir enflasyona göre belirlemekte olan Maliye Bakanlığı, 8 Ekim 2009 tarihinde yayınladığı genelge ile enflasyonun eksi çıktığı aylara denk gelen kira yenileme dönemlerinde artış yapılmaması gerektiğini bildirdi.
Fakat Maliye'nin bu genelgesi sadece kamuya ait taşınmazları bağlıyor.
AYNI EV İÇİN FARKLI BEDEL
Örneğin bir evin kirası 1000 TL olsun...
Eğer 2005 verilerine göre hareket etmiş olsaydı, bu evi Mart ayında kiralayan Emre Bey, yıl sonunda kirasında 113 liralık artış yapmak zorunda kalacaktı. Sonuç olarak kirası 1113 liraya çıkacaktı. Aynı evin kira yenileme dönemi Mart değil de 8 ay sonra Kasım ayına denk gelseydi, bu durumda Emre Bey 16 liralık artış yapıp, kirasını 1016 liraya çıkaracaktı. Yani, aylık 97 lira, yıllık olarak da 1164 lira fazla para ödeyecekti.
HT
